Kunstkuur

– Februari 2021 – 

“Olifanten kunnen vliegen en bomen kunnen een wandeling maken in het zwembad.“

Als we aan Tine en Barbara vragen welke woorden spontaan bij hen opkomen als ze aan het kunstkuurproject denken, zeggen ze (bijna in koor): samenwerking, creatief, boeiend, leerrijk (voor beide scholen), anders (dag en nacht verschil), verrijkend (ook voor de leerkrachten), confronterend.  

Barbara: Ik ben woordleerkracht aan de Kunstacademie en trek sinds begin september wekelijks naar de Vrije Centrumschool. Een heel jaar lang mag ik lesgeven in derde kleuter, eerste en tweede leerjaar. Ik geef er drama en spreken. 

Tine: Ik ben leerkracht muziek aan de Kunstacademie en kom nu ook elke week in de Klim-op.  

Barbara: Kunstkuur is een uitwisselingsproject muzische vorming. Vanuit onze expertise proberen wij een meerwaarde te bieden in het dagonderwijs. Zo koppel ik mijn eigen kunstdoelen aan de leerdoelen van de dagschool. Ik werk dramalessen uit die aansluiten bij de lesthema’s van de dagschool en heb hierbij oog voor verbreding: kan de leerkracht van de dagschool hier later nog mee aan de slag? Kan de leerkracht zich in mijn lessen integreren? 

Tine: Het is echt een win-winsituatie. Mijn collega van de Klim-op krijgt een nieuwe kijk op hoe muziek in de les kan worden aangereikt en ondertussen krijg ik de kans om te werken met leerlingen uit het buitengewoon onderwijs.  

Barbara: Het zorgkader en de zorgexpertise van de Klim-op en van de Vrije Centrumschool is groot en veelzijdig. Voor ons een gigantische uitdaging om hierin mee te functioneren. We leren enorm veel. 

Tine: Er is natuurlijk een groot verschil tussen wat we in de Kunstacademie en wat we in de dagschool aanbieden. In de kunstacademie gaan we ook op zoek naar verdieping en is techniek belangrijker. In de dagscholen zijn we ‘muzisch’ bezig. Focus ligt op ontdekken, experimenteren en spelen.  

Wat absoluut niet wil zeggen dat we zomaar wat doen. Vorige week heb ik in de les een ritmisch kwartet opgebouwd met de leerlingen. De leerlingen waren super enthousiast. Ik geef toe: het was hier en daar een beetje chaotisch en alles liep wat door elkaar, maar dat mag, dat kan.  

Barbara: Een van de belangrijkste zaken is inderdaad onze aanpak. Ons vak is creatief. 

Wij bouwen dan ook onze lessen op in een structuur waarin creativiteit alle kansen krijgt. 

Kinderen moeten een vorm van vrijheid krijgen en voelen om creatief te kunnen zijn. Onze lessen zien er misschien alleen maar heel plezant uit, maar we weten heel goed wat we doen, waarom we het doen, hoe we het doen en wat we willen bereiken. Wij zijn experts in het creëren van gestructureerde chaos, al zeggen we het zelf😊. 

Tine: Ja, en combineer dat met de liefde voor ons vak en het is feest! Tegelijk is het overleg met de leerkrachten van de dagschool enorm verrijkend. Altijd weer opnieuw is het een zoektocht: hoe ver kunnen we gaan? Zal deze oefening aanslaan?   

Barbara: Als je de leerlingen vrijheid geeft en loslaat sta je vaak versteld van wat ze allemaal doen, beleven, verzinnen en kunnen. Ik heb twee slagzinnen die ik vaak herhaal in mijn les: ‘alles wat je doet is goed, alleen niets doen is niet goed’ en ‘olifanten kunnen vliegen en bomen kunnen een wandeling maken in het zwembad’. In deze context laat ik de leerlingen op een veilige manier experimenteren en hun grenzen verleggen.  

Tine: Het doet enorm deugd als ik in de Klim-op aankom en als ik de leerlingen zie opspringen van blijdschap. Heerlijk om zo een les te mogen starten. 

Barbara: Heerlijk is echt wel het juiste woord. Heerlijk om op zo’n open en constructieve manier te mogen samenwerken met het dagonderwijs. Elkaar te leren kennen en elkaar te mogen versterken. 

De kunstkuur duurt gelukkig drie jaar en hopelijk kunnen we daarna nieuwe projecten opstarten. 

Tine: Met andere scholen of met dezelfde. Kunst brengt samen en verrijkt. Dat mogen wij elke week weer ervaren. Gelukzakken, dat zijn we. 

De Klim-op en de Vrije Centrumschool Zwevegem aan het woord 

– Februari 2021 – 

We hadden een covid-veilig gesprek met Ine van de Vrije centrumschool en Gudrun en Luna van de Klim-op.  

Luna: In de eerste plaats leren wij van Tine hoe je muziek kunt aanleren. We zien hoe iemand met een professionele opleiding dat doet. Tine van haar kant leert werken met kinderen in het buitengewoon onderwijs. Ze leert onze aanpak kennen: hoe moet je reageren en hoe moet je je voorbereiden. 

Gudrun: In mijn klas zitten kinderen met specifieke onderwijsbehoeften. Ik sta daar soms niet meer bij stil. Het is dan ook interessant om eens te zien hoe een buitenstaander met mijn leerlingen omgaat. Het is ook leerrijk voor mij om Tine daarin te begeleiden.  

Luna: Ik vind het heerlijk om mijn leerlingen muzikaal bezig te zien. We blijven in de klas tijdens het uurtje kunstkuur.  

Ine: Inderdaad. We leren zoveel door te kijken. In de drama-en spreeklessen zie ik de leerlingen vaak grenzen verleggen en openbloeien. Steeds weer die stralende oogjes. Zo kwam een heel matuur kind op de proppen met een gedachte die ze anders nooit zou durven uiten. En de jongens durven echt kiezen voor de prinsessenkant en moeten niet per se een ridder zijn. 

“Leren door gewoon naar elkaar en onze leerlingen te kijken.“

Gudrun: Ik zou ook graag een drama-kunstkuur in mijn klas laten doorgaan. Zou dat lukken voor volgend semester? 

Ine: Het is inderdaad een aanrader. En we kijken natuurlijk niet alleen naar de leerlingen maar ook naar de leerkracht:  haar aanpak, haar lesopbouw. Ze prikkelt voortdurend met out-of-the-box werkvormen en lesinhouden. En toch blijft de les didactisch goed. 

Gudrun: Ik ben zelf ook muzikaal en vind het tof als ik ook een stuk van de les mag geven. Co-teaching noemen ze dat dan hé. Ik word hierbij door Tine gesteund en krijg feedback.  

Ine: Ja, het is echt een uitwisseling van expertise. Bij de opstart van het project waren zowel Barbara als ikzelf een beetje bang: hoe zou het lopen? Het fijne was dat we dat samen konden delen. 

Gudrun: Ja, en nu is het elke les weer genieten. Die kunstkuur mag eeuwig blijven duren.